Top 10 # Xem Nhiều Nhất Danh Ngôn Hán Việt Về Tình Bạn Mới Nhất 5/2023 # Top Like | Altimofoundation.com

100+ Danh Ngôn Hán Việt Về Tình Yêu, Tình Bạn, Cuộc Sống

Sự nghiệp chớ nên cầu mong không có chông gai, trắc trở vì không có chúng thì ý chí sẽ không kiên định. – Khổng Tử

Việc đã thành, không nên nói lại. Việc nhất định xảy ra, không nên can ngăn. Việc đã qua, không nên trách. – Khổng Tử

Phú quý mà có thể cầu được thì dù làm kẻ cầm roi đánh xe hầu người, ta cũng làm, phú quý mà không thể cầu được, thì ta cứ theo sở thích của ta. – Khổng Tử

Một mình trông, chẳng bằng cùng nhiều người trông, sáng hơn; một mình nghe, chẳng bằng cùng nhiều người nghe, suốt hơn. – Hàn Thi Ngoại Truyện

Rồng mà thất thế, thì cũng như giun. – Ngỗi Ngao

Giàu sang mà tài đức không xứng, thì tai vạ lớn. – Vương Phù

Phúc đến thì bụng khôn ngoan, họa lại thì thần mê muội. – Sử Chiếu Thông Giám

Người ta soi gương, thấy mặt bẩn, thì lau rửa ngay và khen gương tốt. Sao khi có tội lỗi, gặp được ai chỉ trích, thì lại ghét mà không ơn. – Hoài Nam Tử

Bần tiện sinh ra cần kiệm, cần kiệm sinh ra phú quý, phú quý sinh ra kiêu sa, kiêu sa sinh ra dâm dật, dâm dật lại sinh ra bần tiện. – Sử Điển Nguyện Thể Tập

Trời cho ta giàu sang sung sướng, là chiều chuộng để cho ta dễ làm lành; trời bắt ta nghèo khổ lo buồn, là mài giũa để cho ta kiên gan, bền chí. – Trương Hoành Cừ

Nước quá trong cá chẳng còn, người quá nóng vội trí khôn kém nhiều. – Tăng Quảng Hiền Văn

Thà rằng chính trực mà thiếu thốn, chứ không khuất tất để dư thừa. – Tăng Quảng Hiền Văn

Cùng anh trò chuyện một đêm, còn hơn đọc sách mười năm miệt mài. – Tăng Quảng Hiền Văn

Có ruộng chẳng gắng cấy cày, kho không để chịu tháng ngày thiếu ăn.Có sách chẳng cố học chăm, con cháu ngu dốt có gì sai đâu. – Tăng Quảng Hiền Văn

Núi rừng còn có cây mọc thẳng, ngay thẳng trên đời chẳng có ai. – Tăng Quảng Hiền Văn

Ngay trong ngay cũng đừng tin vội, mà hãy nên phòng người bất nhân. – Tăng Quảng Hiền Văn

Mờ sáng dậy ngay, rảy nước quét sân, để trong ngoài gọn sạch.Đêm đến đi ngủ , đóng rào khóa cửa, tất phải tự kiểm tra. – Chu Tử Gia Huấn

Nén được cơn giận nhất thời, bớt đi được nỗi sầu lo trăm ngày. – Tăng Quảng Hiền Văn

Thuốc chữa được bệnh chưa sâu, rượu sao khuây nổi nỗi sầu thấm xương. – Tăng Quảng Hiền Văn

Cháu con có phúc cháu con, chớ vì con cháu mà làm ngựa trâu. – Tăng Quảng Hiền Văn

Người đến trước được làm vua, người đến sau phải nhận thua làm thần. Chớ nói anh đi sớm, còn người đi sớm hơn. – Tăng Quảng Hiền Văn

Chỉ ai không cầu lợi mới không hại, chỉ ai không cầu phúc mới không họa. – Hoài Nam Tử

Thân dê mà lốt cọp, thấy cỏ thì thích, thấy chó sói thì run, quên mất cả bộ da khoác là lốt cọp. – Dương Tử

Lửa bốc lên cao, nước chảy xuống thấp, thế mà lửa bao giờ cũng thua nước. – Văn Trung Tử

Chứa lành gặp lành, chứa dữ gặp dữ. Xét kỹ mà coi, trời đất chẳng lầm việc báo ứng đâu. Làm thiện gặp thiện, làm ác gặp ác. Nếu không thấy gặp, là vì chưa đến lúc mà thôi. – Minh Tâm Bảo Giám

Làm ơn không mong trả ơn, cho người ta rồi chớ có cầu người ta trả ơn. – Tố Thư

Không biết mệnh trời thì không thể làm người quân tử. Không biết lễ thì không thể tự lập thân. Không biết chữ tín thì không hiểu được người. – Khổng Tử

Giữ được đức mà không biết phát huy, tin phục đạo lý mà không kiên định làm theo. Có người ấy thì ích lợi gì? Không có người ấy thì hại gì? – Tử Trương

Loại người làm bộ cao thượng, giả vờ thật thà chất phác, kì thực là kẻ hại đạo đức. – Khổng Tử

Nghe thiên lệch thì sinh hoạ, chuyên quyền độc đoán thì thành loạn. – Trâu Dương

Học tập phải như đuổi không kịp, dù có đuổi kịp còn sợ mất mát điều đã học. – Khổng Tử

Biết được mục đích cần đạt đến sau đó mới có thể kiên định. Định rồi sau mới yên ổn. Yên ồn rồi sau mới có thể an tâm. An tâm rồi sau mới có thể suy nghĩ. Suy nghĩ rồi sau mới đạt thành. – Lễ Ký

Vào tuổi tráng niên, khí huyết cương cường, nên răn về tranh đấu. – Luận Ngữ

Càng học càng hay, cũng như khát mà ra sông, ra bể uống, uống nhiều thì được nhiều, uống ít thì được ít. – Thận Tử

Phàm lúc nguy cấp, chỉ nên trông cậy những điều của mình, không nên trông cậy những điều của người. – Tăng Quốc Phiên

Chim đến lúc cùng thời mổ, muông đến lúc cùng thời cào, người ta đến lúc cùng thời dối giá. – Nhan Hồi

Không đáng cho mà cho, thì không phải là ơn. – Diêm Thiết Luận

Người quân tử, ta nên thân, song không nên quá chiều mà phụ họa; kẻ tiểu nhân, ta nên tránh, song không nên ruồng rẫy như hằn thù. – Thân Hàm Quang

Không có đức mà phúc nhiều, thì cũng như không có nền, mà tường cao, chả bao lâu thế nào cũng đổ. – Phạm Văn Tử

Mắt không theo người trông, tai không theo người nghe, miệng không theo người nói, mũi không theo người ngửi. – Nguyên Kết

Những thứ hổ báo ăn thừa, là thứ chuột bọ tranh nhau chí chết. – Bão Phác Tử

Gấm vóc mà xé rách từng mảnh, không bằng vải thường mà còn nguyên. – Bão Phác Tử

Cái bóng không vật gì cong mà thẳng được, cái vang không vì tiếng xấu mà tốt được. – Quản Tử

Mặt trời mặt trăng làm sáng sủa cho thiên hạ mà không ai ơn; đất nước núi sông, làm no ấm cho thiên hạ, mà không ai quý. – Nhâm Tử

Mõ vì kêu mà chóng thủng, dầu vì sáng mà chóng hao. – Cổ Ngạn

Nói rằng muốn tu thân sửa mình trước hết cần phải làm cho mình ngay thẳng: Thân có uất giận, lòng không ngay thẳng được; có sự sợ hãi, lòng không ngay thẳng được; có điều ham muốn, lòng không ngay thẳng được; có sự lo lắng, lòng không ngay thẳng được. – Lễ Ký

Vì thế người quân tử có đạo lớn, ắt phải có được bằng lòng trung tín, và sẽ mất đạo ấy bởi lòng kiêu ngạo và thói xa hoa. – Lễ Ký

Đạo đức chẳng trau giồi, học vấn chẳng chú trọng, nghe điều nghĩa mà không làm theo, có lỗi mà không sửa đổi, đó là những mối lo của ta. – Luận Ngữ

Hùm thiêng ở núi, oai vệ vô cùng, đến lúc sa cơ, cũng hèn, cũng nhục. – Tư Mã Thiên

Tâm chẳng được điều ‘nghĩa’ thì chẳng vui, thân chẳng được chút ‘lợi’ thì chẳng yên. – Phồn Lộ

Cổng thành bị cháy một khi, ao cá bỗng bị vạ lây bất ngờ. – Tăng Quảng Hiền Văn

Người ở nhờ lâu thành rẻ rúng, nghèo đến nhà thân cũng hóa sơ. – Tăng Quảng Hiền Văn

Cầu người chọn mặt anh hùng, giúp người giúp lúc bần cùng khốn nguy. – Tăng Quảng Hiền Văn

Tất cả do số mệnh, chút đỉnh chẳng do người. – Tăng Quảng Hiền Văn

Kẻ tiểu nhân nhàn rỗi thì làm điều bất thiện, không gì không làm. Khi nhìn thấy người quân tử thì cố gắng che đậy, giấu cái ác mà trưng điều thiện ra, nhưng vẫn bị nhìn thấu rõ cả gan ruột, đâu có ích lợi gì! Cho nên nói: sự thật bên trong tất sẽ thể hiện ra ngoài hình dáng. Bởi vậy, người quân tử cần phải cẩn trọng khi chỉ có một mình. – Lễ Ký

Người quân tử trước hết cẩn thận về đức, có đức là có người, có người là có đất, có đất là có của cải, có của cải là có sử dụng. – Lễ Ký

Tiếng người không cánh mà bay xa, tình người không rễ mà bám chặt. – Quản Tử

Đồ dùng bẩn thì biết rửa, tâm địa bẩn sao lại để yên. – Ý Lâm

Giàu có làm đẹp nhà, đức làm đẹp thân, lòng rộng rãi thì thân thể thư thái, cho nên người quân tử phải giữ được ý niệm chân thành. – Lễ Ký

Học cho rộng, hỏi cho kỹ, suy nghĩ cho cẩn thận, phân xét cho sáng suốt, làm cho tận lực. – Lễ Ký

Bậc quân tử có ba cái lo: lo rằng mình không nghe biết nhiều. Lo rằng mình đã biết nhiều nhưng không học được những điều đã biết. Lo rằng mình đã học được nhưng không thực hành được những điều đã học. – Lễ Ký

Gia đình chứa trữ điều tốt lành, ắt có thừa phúc lành; gia đình chứa trữ điều chẳng tốt lành, ắt có thừa tai vạ. Bầy tôi giết vua, con giết cha, không phải là nguyên cớ một sớm một chiều, nguyên do dần dần đã lâu mà thành ra vậy, vì người lo liệu phòng bị những việc ấy không biết lo liệu phòng bị sớm. – Khổng Tử

Ra khỏi nhà thì trang trọng như đón khách quý; tiếp xúc người thì kính cẩn như đang hành lễ. – Luận Ngữ

Ăn ở hết lòng, không có mảy may gian tà gọi là trung. Suy mình ra người để mọi người được đúng địa vị, được những điều mong muốn đó là thứ. – Trung Dung

Làm điều nhân là do mình, chứ đâu có do người? – Khổng Tử

Con người phụ bạc, còn mặt mũi nào nhìn nhau nữa? – Liêu Trai Chí Dị

Quân tử cử động có thể đời đời làm đạo cho thiên hạ, hành vi có thể đời đời làm khuôn phép cho thiên hạ, nói năng có thể đời đời làm chuẩn tắc cho thiên hạ, người ở xa có trông mong, người ở gần không bao giờ chán. – Trung Dung

Lương tri thấy được lúc độc tri,Ngoài biết ấy ra há biết gì?Ai mà chẳng có lương tri sẵn?Hồ dễ mấy ai biết lương tri? – Vương Dương Minh

Đạo luôn gần gũi người đời,Những ai lập đạo xa vời chúng nhân,Hiếu kỳ, lập dị, là nhầm. – Khổng Tử

Trời sinh ra khắp muôn dân,Vật nào phép nấy định phân rành rành.Lòng dân chứa sẵn căn lành,Nên ưa những cái tinh thành tốt tươi. – Kinh Thi

Muốn tìm phú quý lâu dài, phải chịu gian khổ miệt mài công phu. – Tăng Quảng Hiền Văn

Nuôi trai chẳng dạy, nuôi lừa; nuôi gái chẳng dạy chẳng thà nuôi heo. – Tăng Quảng Hiền Văn

Rượu say không nói là quân tử, tiền của phân minh ấy trượng phu. – Tăng Quảng Hiền Văn

Sức hèn chớ vác nặng nhiều, nói không trọng lượng chớ điều khuyên ai. – Tăng Quảng Hiền Văn

Trong nhà cờ bạc chớ hềGái trai ham bạc cả bề hư thânTrong nhà đàn hát phải ngănGái trai dâm loạn lấy răn đạo thườngTrong nhà cờ thế đủ phươngGái trai suy bại chẳng đường làm ănTrong nhà có nắp có ngănGái trai trọng lễ giữ răn đủ điều. – Minh Đạo Gia Huấn

Muốn cho trên dưới hòa thânNết quý là nhẫn muôn phần nhớ ghiVua tôi mà nhịn chút điThế nước vững trọn làm gì chuyển layCha con nhẫn được càng hayTự toàn gia đạo sau này ấm êmVợ chồng càng phải nhẫn thêmThì bày con trẻ khỏi điềm bơ vơAn hem nhẫn thì được nhờGia trung khỏi sự thờ ơ nhạt nhòaNhịn bằng hữu sống hài hòaThì tình chẳng nhạt nghĩa xa hóa gầnMỗi mỗi sự nhẫn tự thânNgười người yêu kính nhân nhân theo về. – Minh Đạo Gia Huấn

Đạo phụng dưỡng phải lễ nghiChớ hiềm ô uế chớ vì bẩn hôiMẹ cha còn ở trên đờiLàm con chớ có chơi bời đi xaLà thân thể là tóc daĐều của từ mẹ từ cha cho mìnhChăm nom gìn giữ dáng hìnhCái gốc của hiếu từ mình chứ đâuLập thân hành đạo là sauTiếng nêu đời trước truyền sau rỡ ràngMẹ cha nhờ tiếng mà sangLà ngọn của hiếu hai đàng đều cân. – Minh Đạo Gia Huấn

Tích thóc gạo phòng thất thờiTích quần tích áo phòng trời chuyển cơnNgười tiết kiệm thì đủ hơnĐiềm tĩnh trọn đạo thì an mọi bềBiết dự bị phòng gian phiNuôi con dạy dỗ phòng khi về giàHiếu với mẹ thảo với chaThì con hiếu lại với ta khác gì. – Minh Đạo Gia Huấn

Tu thân bớt dục mọi bềSiêng năng cần kiệm gia tề đến nơiĐừng xa hoa, cấm ăn chơiĐể dành để dụm để ngơi lúc cầnHiển vinh với nhục cũng gầnYên vui phải nhớ những lần nguy nanĐạo cao đức trọng mới sangÁo rách mà sạch hơn vàng tanh hôi. – Minh Đạo Gia Huấn

Nơi trang trọng phải xuống xeNhững nơi miếu mạo xuống hè nhanh chânRa vào ngồi đứng càng thuầnNếu không hợp lễ phải cẩn sửa ngayNói năng ăn uống cả ngàyNếu không đúng lễ chữa ngay đừng nề. – Minh Đạo Gia Huấn

Không tiền chớ đến chỗ đông, gặp nạn chớ đến cậy trông thân tình. – Tăng Quảng Hiền Văn

Nước xa khó chữa cháy gần, người thân xa kém hương lân gần kề. – Tăng Quảng Hiền Văn

Những người đến nói điều kia nọ, chính ấy con người thích nọ kia. – Tăng Quảng Hiền Văn

Giữ miệng như giữ lục bình, sảy tay rơi vỡ tan tành còn chi.Giữ ý như giữ thành trì, để giặc vào lọt còn chi là thành. – Tăng Quảng Hiền Văn

Danh ngôn hán việt về tình yêu

Nhiều người yêu thành ra phúc; nhiều người ghét thành ra họa. – Hoài Nam Tử

Đạo ở gần lại tìm ở xa, việc thiện dễ lại tìm cái khó. Nếu ai cũng thương yêu họ hàng, trọng kính người trên thì thiên hạ thái bình. – Mạnh Tử

Yêu người mà yêu vô lý, thành ra làm hại cho người; ghét người mà ghét vô lý, thành ra làm hại cho thân. – Ngụy Tế Thụy

Danh ngôn hán việt về tình bạn

Rượu ngon thiết bạn tâm đầu, vàng mười tiêu hết mong mua sách về. – Tăng Quảng Hiền Văn

Kết bạn chọn kẻ hơn ta, nếu như ta cũng chẳng thà bằng không. – Tăng Quảng Hiền Văn

Những việc nghĩa, nên làm, sức đủ làm, bụng muốn làm; vì bè bạn, vợ con gàn trở, mà thôi không làm, thế là người vô chí. – Lã Khôn

Ta có tai, mắt, ta nghe, ta trông; ta có tâm tư, ta suy, ta nghĩ; ta đối với người đời xưa, có lúc ta thờ như thầy, có lúc ta kính như bạn, cũng có lúc ta kình địch không chịu. Ta theo công lý, nhất quyết ta không làm tôi tớ cổ nhân. – Lương Khải Siêu

Câu khen quá đáng của người bạn, lại hại hơn câu chê quá đáng của kẻ thù. – Ly Mã Bão

Gặp người tri kỷ ta nâng cốc, thơ chỉ bình ngâm với bạn hiền. – Tăng Quảng Hiền Văn

Danh ngôn hán việt về cuộc sống

Con người sinh sống một đời, cỏ cây nảy nở một thời tiết xuân. – Tăng Quảng Hiền Văn

Người sĩ có chí và người có đức nhân không cầu sống mà làm hại điều nhân, mà có khi hi sinh tính mạng để thành điều nhân. – Khổng Tử

Núi có cây sống ngàn năm, trên đời ít gặp cụ trăm tuổi già. – Tăng Quảng Hiền Văn

Nghèo không là xấu, nghèo mà không có chí mới là xấu; hèn không đáng ghét, hèn mà không có tài mới đáng ghét; già không nên than thở, già mà sống thừa mới đáng than thở; chết không nên bi ai, chết mà vô bổ mới đáng bi ai. – Lã Khôn

Ai cũng muốn sống lâu, mà không biết cách dưỡng sinh. Ai cũng biết ăn uống quá độ thì ốm đau, mà không biết giữ miệng. Ai cũng biết tình dục quá độ thì khô héo mà không biết phòng thân. – Lương Khải Siêu

Sống chết có mạng, giàu sang tại trời. – Tử Hạ

Ngày nào nghe được một câu nói thiện, làm được một việc thiện, ngày đó không sống uổng. – Minh Tâm Bảo Giám

Người quân tử phi nhân nghĩa, thì không sống được; kẻ tiểu nhân phi thị dục, cũng không sống được. – Hoài Nam Tử

Người ta sống ở trên đờiBa điều ân nghĩa ta thời phải ghiMột lòng tâm niệm như yKhông cha hồ dễ có chi thân mìnhKhông vua mình chẳng nên vinhKhông thày há dễ gì mình làm nên. – Minh Đạo Gia Huấn

Hán Học Danh Ngôn

Tên sách: Hán học danh ngôn Loại sách Khoa học xã hội – Văn học – Ngôn ngữTác giả Trần Lê Nhân.Số trang 134

Nội dung tóm tắt“Nghèo không là xấu, nghèo mà không có chí mới là xấu; hèn không đáng ghét, hèn mà không có tài mới đáng ghét; già không nên than thở, già mà sống thừa mới đáng than thở; chết không nên bi ai, chết mà vô bổ mới đáng bi ai” ( Lã Khôn) “Con ăn ở với cha mẹ, việc phụng dưỡng cần phải có mà lòng tôn kính cần phải có hơn” (Luận ngữ) “Hán học danh ngôn” tuyển chọn giới thiệu những câu danh ngôn dạy cách sống, cách làm người và những câu văn hàm súc, giàu ý nghĩa được rút ra từ những tập sách kinh điển như: Luận ngữ, Đại học, Khuyến giới toàn thư… Đó là những câu danh ngôn phản ánh chuẩn mực đạo đức và nguyên tắc sống theo quan điểm tư tưởng Nho gia và Đạo gia của người xưa nhưng không hề lỗi thời mà vẫn rất có giá trị nếu biết cách vận dụng cho phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh sống hôm nay. Người xưa dạy chúng ta biết cách ứng xử với bản thân, gia đình và xã hội. Với bản thân, trước tiên phải tu thân, rèn luyện sức khỏe, rèn rũa tính tình, nhân phẩm, không ngừng học hỏi để nâng cao học vấn… Với cha mẹ, gia đình phải lễ độ, giữ tròn đạo hiếu… Với xã hội thì cư xử khiêm nhường, nhân nghĩa, khoan dung…

MỤC LỤC

Chương thứ nhất : ĐỐI VỚI BẢN THÂN

I.-Tu thân…………………….3II.-Lập chí…………………….6III.-Nhân phẩm…………………….8IV.-Học vấn…………………….11V.-Tính tình…………………….14VI.-Thành tín…………………….15VII.-Chí tiết…………………….17VIII.-Ngôn hành…………………….17IX.-Quá thất…………………….21X.-Vệ sinh…………………….22

Chương thứ hai : ĐỐI VỚI GIA TỘC

I.-Trị gia…………………….24II.-Hiếu, hữu…………………….26III.-Giáo dục…………………….27IV.-Lễ độ…………………….28V.-Cần đại…………………….29VI.-Xa, kiệm…………………….30VII.-Từ, ái…………………….31VIII.-Độ lượng…………………….32IX.-Phòng hoạn…………………….33

Chương thứ ba : ĐỐI VỚI NHÂN QUẦN, XÃ HỘI

I.-Xử sự…………………….34II.-Trí ngu…………………….39III.-Dũng lực…………………….40IV.-Công, tư…………………….41V.-Tri túc…………………….41VI.-Giới tham…………………….42VII.-Xử thế…………………….43VIII.-Nhân, nghĩa…………………….45IX.-Khiêm cẩn…………………….46X.-Chí khí…………………….47XI.-Khoan thứ…………………….49XII.-Thiện, ác…………………….50XIII.-Hiếu, ố…………………….51XIV.-Thủ dữ…………………….52XV.-Giao tế…………………….52XVI.-Bần, phú…………………….55XVII.-Ân, oán…………………….57XVIII.-Lợi, hại…………………….57XIX.-Họa, phúc…………………….58XX.-Tế ngộ…………………….60XXI.-Đạt sinh…………………….60XXII.-Vật loại…………………….62

Chương thứ tư : TẠP NGỮ

I.-Tạp ngữ…………………….63

Bản ý chúng tôi cốt là để tự tu cùng làm một thứ giúp cho sự tu dưỡng của các cậu, các cô học trò tuổi trẻ.Trong tập này hoặc có câu nào kén chọn chưa tinh, xếp đặt nhầm lẫn, phiên dịch không đúng nghĩa, dám mong những bậc bác nhã quân tử trong nước chỉ bảo cho; thì thật là may cho chúng tôi lắm. Đến như đua đòi lập ngôn, thì chúng tôi đâu dám.

Hà Nội ngày 18 tháng 9 năm Đinh MãoTRẦN-LÊ-NHÂN

File đính kèm: 

MUA SÁCH GIẤY

Giá: 250.000 vnđ

Hotline: 0967 841 705 (Zalo và Viber)

Email: noluckhongngung@gmail.com

Hán Học Danh Ngôn Về Phẩm Tiết, Chí Khí

Việc không hợp đạo thì một lưng cơm cũng không lấy của ai.

~*~

Xử những việc khó xử càng nên khoan dung; xử người khó xử, càng nên trung hậu; xử thời buổi khó khăn, ngờ vực, càng nên tự nhiên như vô tâm.

Lý Tiêu Viễn

~*~

Tâm phải cho lớn để dung nạp người trong thiên hạ, tâm phải cho rộng để chứa đựng điều hay trong thiên hạ, tâm phải công bình để làm việc trong thiên hạ, tâm phải trầm tĩnh để xét lý trong thiên hạ, tâm phải vững vàng để chống đỡ với biến cố trong thiên hạ.

~*~

Thà cho người phụ bạc ta, nhất thiết không thể là ta phụ người.

宁可人负我,不可我负人。 Ninh khả nhân phụ ngã, thiết mạc ngã phụ nhân.

Tăng Quảng Hiền Văn

~*~

Tự mình khinh mình trước, người ngoài mới khinh mình sau.

~*~

Thà rằng chính trực mà thiếu thốn, chứ không khuất tất để dư thừa.

寧可正而不足,不可邪而有餘。 Ninh khả chính nhi bất túc, bất khả tà nhi hữu dư.

Tăng Quảng Hiền Văn

~*~

Quân tử gặp cùng khốn thì cố chịu đựng, kẻ tiểu nhân thì phóng túng, làm liều.

君子固穷,小人穷斯滥矣。 Quân tử cố cùng tiểu nhân cùng tư lạm hĩ.

~*~

Chim, hoa còn sợ ngày xuân hết, chẳng lẽ con người uổng phí xuân.

莺花犹怕春光老,岂可教人枉度春。 Oanh hoa do phạ xuân quang lão, khởi khả giáo nhân uổng độ xuân.

Tăng Quảng Hiền Văn

~*~

Kẻ sĩ cần nhất phải khí độ cho to, và kiến thức cho rộng.

Bùi Hành Kiệm

~*~

Vấn tâm không có điều gì đáng thẹn, thì còn lo gì, sợ gì.

~*~

Tâm phải cho to để dung nạp những người trong thiên hạ; tâm phải cho rộng để chịu đựng cái hay trong thiên hạ; tâm phải công bằng để bàn việc trong thiên hạ; tâm phải trầm tiềm để xét lý trong thiên hạ; tâm phải vững vàng để chống lại với biến cố trong thiên hạ.

~*~

Tu thân bớt dục mọi bề Siêng năng cần kiệm gia tề đến nơi Đừng xa hoa, cấm ăn chơi Để dành để dụm để ngơi lúc cần Hiển vinh với nhục cũng gần Yên vui phải nhớ những lần nguy nan Đạo cao đức trọng mới sang Áo rách mà sạch hơn vàng tanh hôi

修身寡欲,勤儉齊家 禁止奢華,須防後用 得榮思辱,居安思危 道高徳重,不恥劑衣 Tu thân quả dục, cần kiệm tề gia Cấm chỉ xa hoa, tu phòng hậu dụng Đắc vinh tư nhục, cư an tư nguy Đạo cao đức trọng, bất sỉ tề y

Minh Đạo Gia Huấn

~*~

Dậy sớm, thức khuya, nghĩ làm sao không để nhục đến cha mẹ.

~*~

Nguồn trong thì dòng nước trong, nguồn đục thì dòng nước đục.

~*~

Cây chi, cây lan tuy mọc chỗ rừng vắng mà hoa vẫn thơm; người quân tử theo lẽ phải, làm điều hay, tuy gặp khốn cùng, mà tiết hạnh vẫn không đổi.

~*~

Con rùa ấy, thà chết để lại xương cho người ta quý trọng, hay thà sống mà kéo lê đuôi nó trong vũng bùn?

此龜者,寧其死而留骨而貴乎?寧其生而曳尾于涂中乎? Thử quy giả, ninh kì tử nhi lưu cốt nhi quý hồ? Ninh kì sinh nhi duệ vĩ vu đồ trung hồ?

~*~

Giữ việc đạo nghĩa, làm việc trung tín, trọng việc danh tiết.

~*~

Nhất tâm (*) ăn ở cho phải đạo, thì trời cũng không làm hại nổi. (*) Nhất tâm: Trước sau bao giờ cũng một lòng như vậy.

~*~

Sống mà nhục, không bằng chết mà vinh.

生以辱, 不如死以榮。 Sinh dĩ nhục, bất như tử dĩ vinh.

~*~

Học trò trong nước mà không có chí tiết, thì thế nước thoi thóp như người sắp chết.

~*~

Chớ lo không được quan to, nên lo cái “đức” của mình còn kém cỏi; chớ tủi không được lộc hậu, nên tủi cái “trí” của mình còn hẹp hòi.

Trương Hành Truyện

~*~

Quân tử xem nghĩa là trên hết. Quân tử có dũng mà bất nghĩa thì làm loạn, tiểu nhân có dũng mà bất nghĩa thì làm trộm cướp.

君子义以为上。君子有勇而无义为乱,小人有勇而无义为盗。 Quân tử nghĩa vi thượng. Quân tử hữu dũng nhi vô nghĩa vi loạn, tiểu nhân hữu dũng nhi vô nghĩa vi đạo.

~*~

Những việc nghĩa, nên làm, sức đủ làm, bụng muốn làm; vì bè bạn, vợ con gàn trở, mà thôi không làm, thế là người vô chí.

~*~

Thấy việc nghĩa mà không làm, chẳng phải là kẻ dũng.

见义不为,无勇也。 Kiến nghĩa bất vi, vô dũng dã.

~*~

Tự xét thân mình, miễn là không thẹn; thị phi miệng thế, thì có quản chi.

Ban Siêu Truyện

~*~

Người chỉ làm giàu là người bất nhân, người chỉ làm nhân là người không giàu.

~*~

Nghèo không là xấu, nghèo mà không có chí mới là xấu; hèn không đáng ghét, hèn mà không có tài mới đáng ghét; già không nên than thở, già mà sống thừa mới đáng than thở; chết không nên bi ai, chết mà vô bổ mới đáng bi ai.

~*~

Khí tượng như chim phượng hoàng liệng trên mây xanh, thì những lợi hại cỏn con, không động được tâm nữa.

~*~

Liêm sỉ là việc lớn, tử sinh là việc nhỏ.

Diệp Mộng Đắc

~*~

Tâm thuật quý nhất là quang minh, trung hậu; dung mạo quý nhất là chính đại, lão thành (1); ngôn ngữ quý nhất là giản dị, chân thật. (1) Lão thành: Từng trải.

~*~

Học dễ mà thích học thì khó, làm dễ mà hết sức làm thì khó, xấu hổ dễ mà biết xấu hổ thì khó.

Vương Thuyền Sơn

~*~

Ta có tai, mắt, ta nghe, ta trông; ta có tâm tư, ta suy, ta nghĩ; ta đối với người đời xưa, có lúc ta thờ như thầy, có lúc ta kính như bạn, cũng có lúc ta kình địch không chịu. Ta theo công lý, nhất quyết ta không làm tôi tớ cổ nhân.

Lương Khải Siêu

~*~

Tâm niệm trầm tiềm mãi mãi, thì lẽ gì mà nghĩ chả ra. Chí khí phấn phát luôn luôn, thì việc gì mà chả làm nổi.

~*~

Lâu nay đời vẫn làm đắm đuối loài người, cái chí của ta là cái để độ thân ta, mà sóng gió không thể xiêu dạt vùi dập được.

Chúc Vô Công

~*~

Đáng chết thì chết: quyết không cầu thả cầu sống, để cho “tâm” không được yên, thà chỉ nên thí thân đi, để cho “tâm” được yên và “đức” được trọn vẹn.

~*~

Người có chí thì việc gì cũng nên.

Hán Quang Vũ

~*~

Thà làm người tốt mà giá quý đệ nhất phẩm, còn hơn làm người xấu mà quan to đệ nhất phẩm.

~*~

Tâm sự người trượng phu, nên sáng như trời xanh, rõ như ban ngày, để cho ai ai cũng được trông thấy.

~*~

Người quân tử không buồn tuổi sắp già, chỉ lo chí trễ nải.

~*~

Người đời đục cả, ta một mình trong; người đời say cả, ta một mình tỉnh.

~*~

Quân tử luôn luôn thẳng thắn ung dung vô tư, tiểu nhân lúc nào cũng u sầu lo lắng.

君子坦荡荡,小人长戚戚。Quân tử thản đãng đãng, tiểu nhân trường thích thích.

~*~

Hán Học Danh Ngôn Về Cách Đối Nhân Xử Thế

Người chê ta mà chê phải là thầy ta, người khen ta mà khen phải là bạn ta, người nịnh ta là kẻ hại ta.

~*~

Chân thật giả quả ngôn. Hư nguỵ giả đa biện. Chân thật thì ít lời, Gian dối lắm miệng lưỡi.

~*~

Người quân tử ta nên thân, song không nên quá chiều mà phụ hoạ. Kẻ tiểu nhân ta nên tránh song, không nên ruồng rẫy như hận thù.

Thân Hàm Quang

~*~

Yêu ai, nên biết điều dở của người ấy, Ghét ai, phải biết điều hay của người ta.

~*~

Lấy sự yên vui để đối đãi người giả cả, lấy chữ tín để đối đãi bạn bè, lấy sự yêu mến để đối đãi con trẻ.

老者安之,朋友信之,少者懷之。 Lão giả an chi, bằng hữu tín chi, thiếu giả hoài chi.

~*~

Điều gì không muốn người trên làm với mình thì không nên làm với người dưới; điều gì không muốn kẻ dưới đối với mình thì không nên lấy đó thờ người trên; điều gì không muốn người trước đối xử với mình thì không nên thi thành với người sau; điều gì không muốn người sau đối xử với mình thì không nên làm với người trước; điều gì không muốn người bên trái đối xử với mình thì không nên đối xử với người bên phải; điều gì không muốn người bên phải đối xử với mình thì không nên đối xử với người bên trái.

所惡於上, 毋以使下; 所惡於下, 毋以事上; 所惡於前, 毋以先後; 所惡於後, 毋以從前; 所惡於右, 毋以交於左; 所惡於左, 毋以交於右。 Sở ác ư thượng, vô dĩ sử hạ; sở ác vu hạ, vô dĩ sự thượng; sở ác ư tiền, vô dĩ tiên hậu; sở ác ư hậu, vô dĩ tùng tiền; sở ác ư hữu, vô dĩ giao ư tả; sở ác ư tả, vô dĩ giao ư hữu. Thử chi vị kiết củ chi đạo.

~*~

Yêu người, người yêu lại; kính người, người kính lại.

~*~

Biết đủ thường được vui sướng, hay nhẫn tự khắc yên ổn.

Khuyến Giới Toàn Thư

~*~

Chơi với người trên, chớ nịnh; chơi với người dưới, chớ kiêu.

~*~

Không ghen ghét ai, không cầu cạnh ai, thì làm việc gì mà chẳng lành, chẳng tốt.

~*~

Mềm thắng cứng, yếu thắng mạnh.

Nhu thắng cương, nhược thắng cường.

~*~

Vật trong thiên hạ chẳng gì mềm bằng nước. Thế mà to vô hạn, sâu vô cùng.

~*~

Mềm thắng cứng, yếu thắng mạnh, nên lưỡi mềm thường còn, mà răng cứng lại hay gãy.

柔勝剛,弱勝強。故舌柔能存,齒剛則折也。 Nhu thắng cương, yếu thắng cường. Cố lưỡi nhu có thể tồn, xỉ cương tắc chiết cũng.

~*~

Kẻ khéo thắng ở chỗ vô cùng mềm dẻo, chứ không phải ỷ mạnh lấn yếu.

Ngô Thì Nhậm

~*~

Người có thể cùng nói chuyện mà không nói, thế là bỏ lỡ người. Người không thể bàn chuyện cùng mà lại nói, thế là uổng lời. Người trí thức không bỏ lỡ người và không uổng lời.

可与言而不与之言,失人;不可与言而与言,失言。知者不失人,亦不失言. Khả dữ ngôn nhi bất dự chi ngôn, thất nhân; Bất khả dự ngôn nhi dự ngôn. Trí giả bất thất nhân, diệc bất thất ngôn.

~*~

Lời ước hẹn phải hợp nghĩa thì mới giữ được. Cung kính phải hợp lễ thì mới tránh được nhục. Thân cận với người đáng cho mình thân cận thì người đó mình có thể tôn kính được.

信近於义,言可复也;恭近於礼,远耻辱也;人不失其亲,亦可宗也。 Tín cận ư nghĩa, ngôn khả phục dã; cung cận ư lễ, viễn sỉ nhục dã; Nhân bất thất kỳ thân, diệc khả tông dã.

~*~

Thường khi giây phút không nhẫn, mà sinh ra tai vạ rất to.

Vương An Thạch

~*~

Đừng hãm đối phương vào đường cùng. Cùng quẫn ắt làm liều.

~*~

Biết mình phải biết người ta, đem lòng mình để suy ra lòng người.

知己知彼,将心比心。Tri kỷ tri bỉ, tương tâm tỷ tâm.

Tăng Quảng Hiền Văn

~*~

Ân nghĩa cứ trải rộng ra đi, đời người thế nào rồi chẳng gặp lại nhau? Thù oán chớ kết, khi rơi vào cảnh hiểm nghèo, thù địch khó tránh khỏi.

恩義廣施,人生何處不相逢?仇冤莫結,路逢險處難回避。 Ân nghĩa quảng thi, nhân sinh hà xử bất tương phùng? Cừu oan mạc kết, lộ phùng hiểm xử nan hồi tị.

Minh Tâm Bảo Giám

~*~

Cư xử trong nhà không gì hay bằng “nghĩa”, không gì quý bằng “nhẫn”. (1) Nghĩa: Điều phải, ở thẳng để chữa những sự chênh lệch cho được phân minh. (2) Nhẫn: Nhường, nhịn, dong thứ cho được êm thấm.

~*~

Thích lắm tất tiêu to, chứa nhiều tất mất lớn, biết đủ thời chẳng nhục, biết thôi thời chẳng nguy.

~*~

Một mình trông, chẳng bằng cùng nhiều người trông, sáng hơn; một mình nghe, chẳng bằng cùng nhiều người nghe, suốt hơn.

Hàn Thi Ngoại Truyện

~*~

Người khéo dùng “oai” không giận bậy; người khéo dùng “ơn” không cho bậy.

~*~

Chớ đem điều mình giỏi, mà bắt người cũng như thế; chớ đem điều mình hay, mà khinh người không được thế.

Triệu Khiêm

~*~

Ở nhà khách khứa chẳng mời, ra ngoài mới biết ít người mời ta.

在家不會迎賓客,出外方知少主人。 Tại gia bất hội nghinh tân khách, xuất ngoại phương tri thiểu chủ nhân.

Tăng Quảng Hiền Văn

~*~

Gia đình như xảy ra chuyện không hay, nên xử một cách thung dung, chớ có khích liệt (1). Bầu bạn như có điều không phải, nên can một cách thiết liệt (2), chớ có ưu du (3). (1) Khích liệt: Trêu trọc dữ dội. (2) Thiết thật: Thật sự, đến nơi đến chốn. (3) Ưu du : Bỏ xuôi, mặc kệ.

Thiệu Khang Tiết

~*~

Việc gì thiên hạ đang tức giận, thì chớ giây đến.

~*~

Trách người đến nỗi người ta ngậm miệng, nín tiếng, đỏ mặt, toát mồ hôi, mình tuy hả lòng, song thế thật là con người nông nổi khe khắt quá.

~*~

Thấy kẻ giầu sang mà ra dáng siểm nịnh, xấu hổ chi bằng, Gặp người bần cùng mà vỡ thói kiêu căng, hèn mạt quá lắm.

Chu Tử Gia Huấn

~*~

Giản dị quá, người ta hay nhờn; nghiêm trang quá, người ta không thân.

Thuyết Uyển

~*~

Tử Cống hỏi rằng: Có một chữ nào mà có thể trọn đời mình làm theo chăng?Khổng Tử đáp: Có lẽ là chữ “thứ” chăng? Cái gì mà mình không muốn thì đừng làm cho người khác.

~*~

Buồn vui không phải lúc thì việc hoạ hoạn ắt phải đến.

哀樂失時,殃咎必至。 Ai nhạc thất thì, ương cữu tất chí.

~*~

Có người hỏi: Lấy đức báo oán, nên không? Khổng Tử đáp: Thế gì lấy gì báo đức? Cứ chính trực mà báo oán, và lấy ân huệ để đáp lại ân huệ.

或曰: 以德報怨, 何如? 子曰: 何以報德? 以直報怨, 以德報德。 Hoặc viết: Dĩ đức báo oán, hà như? Tử viết: Hà dĩ báo đức? Dĩ trực báo oán, dĩ đức báo đức.

~*~

Tử Trương hỏi Khổng Tử về đức nhân. Khổng Tử nói: “Có thể làm được năm điều trong thiên hạ là nhân vậy.” Tử Trương xin hỏi rõ. Ngài nói: “Cung, khoan, tín, mẫn, huệ. Cung kính thì không khinh nhờn, khoan dung thì được lòng người, tín thực thì được người ta tin cậy, mẫn cán thì có công, ban ân huệ thì dễ sử dụng người.”

子張問仁於孔子。孔子曰:「能行五者於天下,為仁矣。」請問之。曰:「恭、寬、信、敏、惠。恭則不侮,寬則得眾,信則人任焉,敏則有功,惠則足以使人。」 Tử Trương vấn nhân ư Khổng Tử. Khổng Tử viết: Năng hành ngũ giả ư thiên hạ vi nhân hĩ. Vị vấn chi. Viết: “Cung, khoan, tín, mẫn, huệ. Cung tắc bất vũ, khoan tắc đắc chúng, tín tắc nhân nhậm yên, mẫn tắc hữu công, huệ tắc túc dĩ sử nhân.”

~*~

Sức hèn chớ vác nặng nhiều, nói không trọng lượng chớ điều khuyên ai.

力微休負重,言輕莫勸人。 Lực vi hưu phụ trọng, ngôn khinh mạc khuyến nhân.

Tăng Quảng Hiền Văn

~*~

Rượu say không nói là quân tử, tiền của phân minh ấy trượng phu.

酒中不語真君子,財上分明大丈夫。 Tửu trung bất ngữ chân quân tử, tài thượng phân minh đại trượng phu.

Tăng Quảng Hiền Văn

~*~

Quân tử khi lấy gì, thì xem người cho, đáng lấy mới lấy; khi cho gì, thì ai cũng cho, không cần phải chọn.

Thuyết Uyển

~*~

Một chữ “thành” đủ dùng để tiêu muôn dối, một chữ “kính” đủ dùng để địch nghìn tà.

Tào Nguyệt Xuyên

~*~

Người có chuyện vui mừng chớ sinh lòng ghen ghét, Người có chuyện hoạn nạn chớ lấy làm vui thích.

Chu Tử Gia Huấn

~*~

Làm ơn không mong trả ơn, cho người ta rồi chớ có cầu người ta trả ơn.

施恩不求報,與人勿追悔。 Thi ân bất cầu báo, dữ nhân vật truy hối.

~*~

Người rộng lượng hẳn không si ngốc, kẻ si ngốc không thể rộng lòng.

饒人不是痴漢,痴漢不會饒人。 Nhiêu nhân bất thị si hán, si hán bất hội nhiêu nhân.

Tăng Quảng Hiền Văn

~*~

Trong nhà chớ nên tranh kiện, kiện tất kết cục chẳng lành, Ra đời chớ có nói nhiều, nhiều nói ắt sẽ sơ thất.

Chu Tử Gia Huấn

~*~

Người quân tử nghiêm trang giữ lập trường mà không tranh với ai, hoà hợp với mọi người mà không bè đảng.

君子矜而不争,群而不党 。 Quân tử căng nhi bất tranh, quần nhi bất đảng.

~*~

Cầu người chọn mặt anh hùng, giúp người giúp lúc bần cùng khốn nguy.

求人須求英雄漢 ,濟人須濟急時無。 Cầu nhân tu cầu anh hùng hán,tế nhân tu tế cấp thì vô.

Tăng Quảng Hiền Văn

~*~

Người quân tử thân với mọi người mà không kết đảng vì tư lợi; tiểu nhân kết đảng vì tư lợi mà không thân với mọi người。

君子周而不比, 小人比而不周。 Quân tử chu nhi bất bí, tiểu nhân bí nhi bất chu.

~*~

Yêu người mà yêu vô lý, thành ra làm hại cho người; ghét người mà ghét vô lý, thành ra làm hại cho thân.

Ngụy Tế Thụy

~*~

Con người phụ bạc, còn mặt mũi nào nhìn nhau nữa?

負心人何顏相見? Phụ tâm nhân hà nhan tương kiến?

Liêu Trai Chí Dị

~*~

Muốn cho trên dưới hòa thân Nết quý là nhẫn muôn phần nhớ ghi Vua tôi mà nhịn chút đi Thế nước vững trọn làm gì chuyển lay Cha con nhẫn được càng hay Tự toàn gia đạo sau này ấm êm Vợ chồng càng phải nhẫn thêm Thì bày con trẻ khỏi điềm bơ vơ An hem nhẫn thì được nhờ Gia trung khỏi sự thờ ơ nhạt nhòa Nhịn bằng hữu sống hài hòa Thì tình chẳng nhạt nghĩa xa hóa gần Mỗi mỗi sự nhẫn tự thân Người người yêu kính nhân nhân theo về

欲和上下,忍字為先 君臣忍之,國勢保全 父子忍之,自全其道 夫婦忍之,令子不孤 兄弟忍之,家中無害 朋友忍之,其情不疏 自身忍之,人人愛樂 Dục hòa thượng hạ, Nhẫn tự vi tiên Quân thần nhẫn chi, Quốc thế bảo toàn Phụ tử nhẫn chi, Tự toàn kì đạo Phu phụ nhẫn chi, Lệnh tử bất cô Huynh đệ nhẫn chi, Gia trung vô hại Bằng hữu nhẫn chi, Kì tình bất sơ Tự thân nhẫn chi, Nhân nhân ái lạc

Minh Đạo Gia Huấn

~*~

Cái thói viêm lương (1), kẻ phú quí lại tệ hơn kẻ bần tiện; cái lòng đố kỵ (2), người thân thích lại tệ hơn người dưng. Nếu không coi bằng mắt lạnh nhạt, xử bằng khí hòa bình thì thật là ngày ngày ngồi trong màn phiền não (3). (1) Viêm lương: Nóng, lạnh, thấy thịnh vượng thì vồ vập, thấy suy đồi thì tránh xa. (2) Đố kị: Ghen ghét. (3) Màn phiền não: Nơi buồn bực khổ sở.

Trần Cấp Sơn

~*~

Làm ơn chớ nghĩ, chịu ơn chớ quên. Làm việc nên giữ mức vừa với mình, đắc ý rồi thì nên thôi.

Chu Tử Gia Huấn

~*~

Ai vắng không nói chuyện người, thì trước người khác không ngồi nói ai.

誰人背後無人說,哪個人前不說人。 Thùy nhân bối hậu vô nhân thuyết, ná cá nhân tiền bất thuyết nhân.

Tăng Quảng Hiền Văn

~*~

Với kẻ buôn gánh bán bưng, chớ chiếm phần tiện lợi, Thấy người nghèo khổ thân gần, nên rộng lòng giúp đỡ.

Chu Tử Gia Huấn

~*~

Trù bị lúc còn chưa mưa, chớ đợi khát mới đào giếng. Tự dâng biếu phải kiệm ước, thết đãi khách chớ liên miên.

Chu Tử Gia Huấn

~*~

Giữ chữ tín mới kết giao Bậc trên bậc dưới biết yêu biết nhường Xóm làng cư xử làm gương Láng giềng sau trước nhịn nhường là hơn Đi đường thì cứ nhường đường Be bờ làm ruộng cũng nhường bên kia

朋友止信,長幼止謙 鄉党止和,鄰旁止讓 行者讓路,耕者讓畔 Bằng hữu chỉ tín, trường ấu chỉ khiêm Hương đảng chỉ hòa, lân bàng chỉ nhượng Hành giả nhượng lộ, canh giả nhượng bạn

Minh Đạo Gia Huấn

~*~

Người quân tử, ta nên thân, song không nên quá chiều mà phụ họa; kẻ tiểu nhân, ta nên tránh, song không nên ruồng rẫy như hằn thù.

Thân Hàm Quang

~*~

Không đáng cho mà cho, thì không phải là ơn.

Diêm Thiết Luận

~*~