Thời còn đi học chúng ta thường hay nghe nói đến một câu nói là “học tốt toán lý hóa, đi khắp thiên hạ cũng không sợ”, toán lý hóa chỉ là dạy cho bạn kiến thức, nhưng không thể dạy bạn đối nhân xử thế. Trong lịch sử Trung Quốc có một nhân vật truyền kỳ, rất giỏi suy đoán tâm lý, am hiểu thuật tung hoành bãi hợp, sở hữu trí tuệ thông thiên. Ông còn là một Đạo gia, nhà tư tưởng, nhà mưu lược, binh gia, nhà âm dương, nhà ngoại giao, Pháp gia, Danh gia, nhà phát minh, nhà y học và còn là nhà giáo dục vĩ đại cực kỳ nổi tiếng, rất khó tìm được người thứ hai trong tất cả các nhân vật lịch sử Trung Quốc có cùng một lúc những danh xưng như vậy.
Người đời sau đều nói Khổng Tử có ba ngàn đệ tử bảy mươi hai hiền nhân, còn Quỷ Cốc Tử cũng có các đệ tử mà tên tuổi của họ ngày nay vẫn còn lưu danh trong sử sách như: Tô Tần, Trương Nghi, Tôn Tẫn, Bàng Quyên, Thương Ưởng, Lã Bất Vi, Bạch Khởi, Lý Mục, Vương Tiễn, Cam Mậu, Nhạc Nghị, Mao Toại, v.v… những nhân vật này đều là nhân vật tiếng tăm đương thời. Vậy Quỷ Cốc Tử phải có trí tuệ như thế nào mới có thể đào tạo được nhiều nhân tài kiệt xuất như vậy? Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về 5 câu nói của Quỷ Cốc Tử. Học được 5 câu nói này, bạn cũng có thể nhận biết được mọi người trong thiên hạ.
Câu thứ nhất: Phú khán kỳ sở vi (xem những gì người đó làm khi giàu)
Trên đời này người có tiền thì rất nhiều, nhưng người biết sử dụng đồng tiền một cách khéo léo thì lại rất ít, khi một người trở nên giàu có thì cần phải nhìn vào hành vi của anh ta, từ cách xử lý tài sản có thể nhìn ra được quan niệm giá trị của anh ta, nói tóm lại là: “Quân tử trượng nghĩa xem nhẹ tiền, tiểu nhân xem tiền như mạng sống”. Dù sao tiền tài cũng là vật ngoài thân, sống không mang đến chết không mang đi, cần phải có quan niệm giá trị chính xác về tiền tài. Cả một đời người không thể không có tiền, nhưng cũng không thể chỉ biết có tiền mà thôi.
Câu thứ hai: Quẫn khán kỳ sở bất vi (xem những gì người đó không làm khi nghèo)
Rất nhiều người khi ở trong tình cảnh nghèo khổ túng quẫn thì sẽ quên mất nguyên tắc của bản thân, nếu như những người đó có thể duy trì được nguyên tắc của mình, thì sẽ không có nhiều tham quan như vậy, cũng sẽ không có nhiều kẻ trộm cắp cướp bóc. Ngoài ra, nếu như bên cạnh chúng ta có một số người làm những chuyện vi phạm pháp luật, thường xuyên quên mất nguyên tắc của bản thân, thì chúng ta cũng nên hạn chế qua lại.
Câu thứ ba: Cư khán kỳ sở thân (xem người đó thân với ai trong cuộc sống)
Sự ảnh hưởng của môi trường đối với một người là rất lớn, tục ngữ nói rất hay, “gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”. Môi trường tốt sẽ làm con người phát triển theo hướng tốt, còn môi trường không tốt sẽ khiến con người từng bước đi xuống, một trong những câu chuyện nói về môi trường ảnh hưởng con người nổi tiếng nhất trong lịch sử Trung Quốc là “Mạnh mẫu tam thiên” (mẹ Mạnh Tử ba lần chuyển nhà). Vào thời bấy giờ mà mẹ của Mạnh Tử đã rất xem trọng sự ảnh hưởng của môi trường đối với con người rồi. Cho nên muốn nhận biết một người thì phải nhìn xem người đó ở bên cạnh ai, và thường xuyên qua lại thân thiết với ai.
Câu thứ tư: Quý khán kỳ sở cử (xem những gì người đó tiến cử khi cao quý)
Khi một người được lên làm quan lớn, có quyền lực trong tay, thì phải nhìn xem anh ta tiến cử người nào. Nếu như những người được anh ta tiến cử đều là những người có tài năng, thì chứng tỏ anh ta là một người công bằng chính trực. Ngược lại, nếu người mà anh ta tiến cử lên lại là một người không chuyên tâm vào công việc chuyên môn của mình, suốt ngày chỉ ăn không ngồi rồi, thì chứng tỏ anh ta không phải là người công bằng và biết nhìn người. Địch Nhân Kiệt là một trong những người nổi tiếng nhất trong lịch sử Trung Quốc về sự công bằng chính trực trong việc tuyển chọn nhân tài. Khi tuyển chọn người bên ngoài thì không né tránh kẻ thù, khi tuyển chọn người trong nội bộ thì không né tránh người thân, ông là một người rất công bằng, được rất nhiều người khâm phục.
Câu thứ năm: Phú khán kỳ sở hiếu (xem những hành động hiếu thảo của người đó khi giàu có)
Văn hóa truyền thống rất xem trọng chữ hiếu, ngày xưa có Đổng Vĩnh bán thân chôn cha, Tử Lộ gác vác trăm dặm đường, Hoàng Hương quạt gối, ủ ấm chăn, khi một người giàu có phú quý, nhìn xem anh ta có hiếu thuận hay không, nếu như anh ta cực kỳ giàu có mà lại không hiếu thảo với cha mẹ mình, người như vậy thì cũng không nên kết giao thân thiết.
Theo Vision TimesChâu Yến biên dịch